Czyszczenie, o którym piszemy, nie oznacza bynajmniej fizycznego pozbycia się resztek ziarna, to należy wykonać zwykle wcześniej samemu, aby powierzyć dalszą pracę profesjonalnej firmie, tzw. DDD. Skrót ten oznacza zakres prac, jakimi zajmuje się m.in. taka ekipa, a więc:

  • dezynsekcję: zwalczanie owadów takich, jak np. wołek zbożowy, omacnica spichrzanka, milik mączny,
  • deratyzację: zwalczanie gryzoni, jakimi są myszy, szczury,
  • dezynfekcję: niszczenie drobnoustrojów i ich przetrwalników.

W magazynach zbożowych głównie przeprowadza się dwa pierwsze zabiegi. Należy je wykonać szybko, gdyż w sprzyjających warunkach szkodniki rozwijają się błyskawicznie i tym samym przyczyniają się do strat magazynowych, zarówno fizycznych, jak i jakościowych. Dezynsekcje przeprowadza się zwykle za pomocą środków chemicznych, ale już deratyzację - niekoniecznie. Gryzonie można zwalczać również za pomocą pułapek mechanicznych rozstawionych na zewnątrz magazynu, utrudniając tym samym przedostatnie się szkodników do wnętrza. Oczywiście, mechaniczna walka z owadami też jest polecana, polega na dokładnym czyszczeniu podłogi i szpar w ścianach, jak również na izolacji ziarna - oddzielając go od podłoża za pomocą plandek lub folii. Metody te jednak są bardziej profilaktyczne niż zaradcze.

DDD NA POMOC

Do profesjonalnego tzw. gazowania wykorzystywany jest zwykle fosforowodór, który jest gazem toksycznym zarówno dla szkodników, jak i zwierząt oraz ludzi. Dlatego tak istotne jest, aby firma wykonująca zabieg miała uprawnienia do stosowania gazów toksycznych. Działa on bowiem na drogi oddechowe i układ nerwowy owadów. Powoduje ich paraliż i problemy z oddychaniem. Co ciekawe, związek jest bezbarwny i bezwonny, ale w celach bezpieczeństwa producenci nadali mu charakterystyczny zapach zgniłych ryb bądź czosnku.

Jakie środki są wykorzystywane w ten sposób? Firmy DDD wykorzystują np.: fosforki glinu, magnezu, wapnia i cynku, które fizycznie bardzo często mają postać tabletek lub pastylek przeznaczonych do fumigacji i dezynsekcji ziarna zbóż. Trzeba jednak wiedzieć, że zlecając usługę, to zwykle firma ją wykonująca dopasowuje środek do potrzeb. Dla przykładu mogą do tego użyć np. preparatu Quickphos Tablets 56 GE, którego substancją czynną jest fosforek glinu. Ma on działanie zarówno owado-, jak i gryzoniobójcze. Przygotowany jest w formie tabletek emitujących gaz drogą reakcji chemicznej, o działaniu gazowym przeznaczonym do fumigacji i dezynsekcji. Środek zwalcza jaja, larwy i formy dorosłe takich szkodników, jak: strąkowiec grochowy, wołek zbożowy, omacnica spichrzanka, mklik mączny, wołek ryżowy, spichrzel surinamski, rozpłaszczyk rdzawy, trojszyk gryzący i trojszyk ulec. Jego działanie polega na uwalnianiu w obecności wilgoci atmosferycznej trującego gazu - fosforowodoru. Jedna tabletka o wadze 3 g wydziela 1 g fosforowodoru. Czas ekspozycji zależy od budowy budynku, temperatury, wilgotności i trwa zwykle minimum 3-8 dni.

CENA USŁUGI

Jest ona zwykle ustalana indywidualnie, w zależności od sytuacji, powierzchni magazynów itp. Dodatkowo należy się liczyć też z opłatą związaną z dojazdem na posesję. Konkretnego cennika w wypadku magazynów i silosów zbożowych trudno szukać na stronach firm, gdyż wpływają na nią różne zmienne, np. czy konieczna jest tylko usługa samej dezynsekcji czy jest ona połączona z deratyzacją, ważna jest też lokalizacja. Nie wykonuje się usług fizycznego czyszczenia magazynów. Na przykład w jednej z firm DDD na Mazowszu dowiedzieliśmy się, że koszt dezynsekcji wysprzątanego magazynu płaskiego o pow. 100 m2 to ok. 350 zł. Natomiast dezynsekcja silosu typu BIN o pojemności do 100 t - ok. 250 zł.

Z kolei przedstawiciel firmy z Podkarpacia podał nam, że koszt dezynsekcji magazynu płaskiego o pow. 30 m2 to ok. 300 zł netto, a deratyzacji 200 zł. W wypadku silosów przelicznik jest prosty - 10 zł od tony ich pojemności. Firma DDD z Wielkopolski poinformowała, że za deratyzację magazynu płaskiego o pow. 30 m2 liczy sobie 300-400 zł, aza dezynsekcję od 600 do 800 zł.

ZRÓB TO SAM

Do samodzielnego niszczenia szkodników w magazynach można wykorzystywać dwie substancje czynne. Pierwsza z nich to pirymifos metylowy - związek z grupy fosforoorganicznych. Przed ich aplikacją obiekt należy dokładnie wysprzątać, oczyścić i uszczelnić. Środki te mogą być stosowane w postaci gazowej - za pomocą świecy lub jako koncentrat do rozcieńczenia emulsji wodnej. Przykładowe produkty dostępne na rynku podajemy poniżej:

Celtic Świeca 20 FU niszczy takie szkodniki, jak: wołek zbożowy, trojszyk ulec, spichrzel surynamski, kapturnik zbożowiec, omacnica spichrzanka i rozkruszek mączny. Świecę należy wstrząsnąć w celu rozluźnienia zawartości, a następnie zdjąć pokrywkę i zapalić odsłonięty zapalnik. Będzie się on tlił ok. 20 s, zanim rozpocznie się wydzielanie środka. Obiekt należy pozostawić zamknięty na 24 godziny (cena ok. 60 zł za jedną świecę).

Actellic 20 FU - również świeca o podobnym działaniu i sposobie użycia (ok. 70 zł za sztukę).

Actellic 500 EC, ma również działanie kontaktowe, żołądkowe i gazowe, ale stosuje się go w formie oprysku. Zalecana dawka jednorazowego zastosowania: 1 l środka należy uzupełnić do 10 l wodą na 1000 m2 powierzchni ścian, podłóg i sufitów. W pustych pomieszczeniach magazynowych eliminuje on: wołka zbożowego, trojszyka ulca i spichrzela surynamskiego. Środek można też stosować do dezynsekcji materiału siewnego oraz ziarna konsumpcyjnego pszenicy, pszenżyta, jęczmienia i owsa (cena ok. 220 zł za 1 l).

Magazynier 500 EC - działanie i stosowanie jak wyżej (31 marca 2020 r. mija okres na zużycie jego zapasów, natomiast nie jest już dostępny w placówkach handlowych).

Rovar 500 EC - działanie i sposób aplikacji jak Actellic 500 EC (28 lutego 2020 r. mija okres na zużycie istniejących zapasów, natomiast nie jest już dostępny w placówkach handlowych).

Rovar Bis 500 EC - działanie i sposób aplikacji jak Actellic 500 EC (30 marca 2020 r. mija okres na zużycie istniejących zapasów, natomiast nie jest już dostępny w handlu).

Druga substancja czynna to deltametryna, związek z grupy pyretroidów, wykorzystana w dwóch produktach handlowych:

K-Obiol 25 EC (cena ok. 400 zł za 1 l) przeznaczony do oprysku, który na szkodniki działa kontaktowo i pokarmowo. Producent zaleca stosować go przede wszystkim prewencyjnie, w pustych pomieszczeniach, przed składowaniem ziarna. Niemniej można go także wykorzystać do dezynsekcji ziarna zbóż bezpośrednio na taśmociągu, redlerze, przenośniku ślimakowym, w czasie transportu ziarna na przyczepę, do silosu lub na pryzmie. Preparat zwalcza chrząszcze wołka zbożowego, wołka ryżowego, trojszyka ulca, kapturnika zbożowca, spichrzela surinamskiego, a także larwy trojszyka i skórka zbożowego. Zalecana dawka to 10-20 ml/t w zależności od planowanego okresu przechowywania.

K-Obiol Max (cena ok. 370 zł za 1 l) przeznaczony jest do ochrony składowanego ziarna i dezynsekcji pomieszczeń magazynowych. Działa na szkodniki magazynowe biegające: wołek zbożowy, trojszyk ulec, kapturnik zbożowiec, spichrzel surynamski, strąkowiec fasolowy; jak i latające - skośnik zbożowiaczek. Środek jest skuteczny zarówno w stosunku do owadów dojrzałych, jak i larw, które znajdują się na zewnątrz produktów. Środek można stosować przy użyciu aparatury przeznaczonej do opryskiwania ziarna zbóż na taśmociągach i w magazynach, a także opryskiwaczy ręcznych.

Do opryskiwania pustych magazynów/ silosów zaleca się stosować go w dawce 60 ml w 5 l wody na 100 m2 w wypadku powierzchni gładkich, a w wypadku powierzchni szorstkich - 60 ml w 10 l cieczy roboczej na 100 m2.

W przypadku zabezpieczania składowanego ziarna zbóż przed szkodnikami zalecana dawka jest różna i zależy od przewidywanego okresu składowania:

  • do 6 miesięcy - 1 l na 99 l wody/100 t nasion,
  • do 12 miesięcy - 2 l na 98 l wody/100 t nasion.