Przedsmak kolejnej, czwartej edycji konferencji „Znaczenie pasów kwietnych w rolnictwie” dało seminarium poświęcone ekonomicznym aspektom pasów kwietnych w rolnictwie.
Spotkanie odbyło się 16 września br. w pałacu w Szelejewie Drugim. Seminarium, podczas którego zgromadzeni przedstawiciele świata nauki wygłosili swoje wykłady, stanowiło preludium do ogólnopolskiej konferencji „Znaczenie pasów kwietnych w rolnictwie (IV)”, która w formie on-line odbędzie się w grudniu.
Podczas tegorocznej edycji wydarzenia wykładowcy starali się przybliżyć zgromadzonym zagadnienia związane z ekonomiką pasów kwietnych. Podczas pierwszego z wystąpień prof. UPP dr hab. Wawrzyniec Czubak przedstawił przykładową kalkulację wyniku finansowego hipotetycznego gospodarstwa, w którym wprowadzono pasy kwietne. W bilansie należy wówczas uwzględnić następujące elementy:
- utracony dochód z tytułu rezygnacji z towarowej produkcji roślinnej na danym obszarze,
- koszty ponoszone na założenie i utrzymanie pasa kwietnego, tzn. agrotechniczne koszty przygotowania do siewu i siewu, koszt nasion, podsiewu, koszenia i zbioru zielonej masy, przygotowania planu działalności rolno-środowiskowej,
- przychody – wartość pieniężna zielonej masy,
- premia za przystąpienie do programu (ekoschemat).
Według kalkulacji ewentualne przychody pochodzące ze sprzedaży zielonej masy są nieproporcjonalnie niskie w stosunku do ponoszonych kosztów i utraconego dochodu. Do zakładania pasów kwietnych zachęcać ma proponowana w ramach Planu Strategicznego dla WPR na lata 2023-2027 interwencja „Wieloletnie pasy kwietne”. Wysokość wsparcia miałaby wynosić 4207 zł/ha, tymczasem według sporządzonego przez eksperta bilansu koszty założenia i utrzymania pasa kwietnego wraz ze stratami wynikającymi z utraconego dochodu miałyby wynosić ok. 6000 zł/ha.
Wystąpienie dr. hab. Krzysztofa Kujawy dotyczyło zagadnienia pasów kwietnych w światowej literaturze naukowej. Prelegent wskazał na znaczny wzrost zainteresowania badaczy tym tematem od 2015 roku, a liderami w doświadczeniach dotyczących pasów kwietnych są Szwajcarzy i Niemcy. Istniejąca literatura nie porusza jednak zbyt często zagadnień związanych z ich ekonomiką. Co interesujące, większość badań stwierdziła pozytywny wpływ pasów kwietnych na ograniczenie presji ze strony szkodników roślin uprawnych.

Wykład dr. inż. Stanisława Świtka dotyczył uwarunkowań socjologicznych, psychicznych i mentalnych wpływających na zainteresowanie rolników sprawami ochrony przyrody wyrażonym poprzez uczestnictwo w programach rolno-środowiskowych. Prelegent wskazał, iż najczęściej wybierane przez producentów rolnych programy to takie, które nie zmieniają zbyt wiele w sposobie gospodarowania - "zasiać, wziąć dopłatę, zamknąć temat" - i w gruncie rzeczy nie wpływają na zmianę podejścia do ochrony przyrody. Według wykładowcy sporą barierą we wprowadzaniu praktyk przyjaznych środowisku wśród rolników są aspekty finansowe - zwykle takie działania kojarzą się ze spadkiem opłacalności. Ważną rolę odgrywają także sieci społeczne i kształtowane przez lata aspekty kulturowe - tereny cenne przyrodniczo często sprawiają wrażenie niechlujnych, zaniedbanych, nieatrakcyjnych wizualnie, a tym samym utrzymujący je rolnik otrzymuje łatkę "złego gospodarza".
Zapraszamy również do obejrzenia wywiadu wideo z organizatorem konferencji „Znaczenie pasów kwietnych w rolnictwie (IV)”, panem Pawłem Bietkowskim.