Poprosiliśmy o rekomendowanie trzech odmian pszenicy ozimej na nowy sezon 2019/2020. Ich wybór, jak podkreślali przedstawiciele hodowców, był trudny, bo i palety produktów firm bardzo rozległe, ale w końcu zdecydowali się na "pierwszą trójkę". Wytypowane zostały według klucza - najplenniejsze, zimotrwałe i tolerancyjne na poszczególne choroby. Właśnie na te cechy zwracają też uwagą rolnicy, decydując o tym, co wysieją w swoim gospodarstwie. Poza tym wśród polecanych odmian dominują te zarejestrowane w Polsce (wpisane do Krajowego Rejestru), ale też kilka z nich pochodzi ze Wspólnotowego Katalogu Odmian Roślin Rolniczych (CCA). Zwykle są to też odmiany nowe, które w obrocie znajdują się od niedawna.

My ze swojej strony radzimy, aby zminimalizować ewentualne straty, wynikające np. z przebiegu warunków pogodowych, i wybrać do swojego gospodarstwa kilka odmian o różnych parametrach. Na przykład nie patrzeć tylko na wysokość plonu, ale zwrócić uwagę na stopień zimotrwałości lub kierować się wymaganiami glebowymi odpowiednimi dla swojego regionu.

Poniżej prezentujemy wybrane kreacje odmianowe firm hodowlano-nasiennych. Grupy odmian oznaczają: E - elitarna odmiana chlebowa, A - jakościowa odmiana chlebowa, B - odmiana chlebowa, C - odmiana pastewna lub inna.

DANKO HODOWLA ROŚLIN

Comandor (KR 2018) - grupa A. Wysoko plonuje zarówno w średnio intensywnej, jak i intensywnej technologii uprawy. Sprawdza się na glebach średniej jakości i lepszych. Ziarno o bardzo dobrym wyrównaniu, wysokiej gęstości, szklistości oraz wysokich parametrach jakościowych. Na pograniczu grupy E/A. Dobra odporność na choroby, szczególnie na rdzę żółtą i brunatną, mączniaka prawdziwego oraz choroby podstawy źdźbła*. Dobra zimotrwałość - 4,5. Ma podwyższoną tolerancję na zakwaszenie gleby, co sprawia, że może być uprawiana na glebach o nieuregulowanym pH.

Tytanika (KR 2017) - g rupa B. O wysokim poziomie plonowania, przeznaczona na gleby średniej jakości i słabsze. Wysokie parametry jakościowe ziarna, na pograniczu grupy A/B. Wysoka zimotrwałość 5. Dobra odporność na choroby, szczególnie na mączniaka prawdziwego, choroby podstawy źdźbła i rdzę żółtą. Ma bardzo dobrą odporność na zakwaszenie gleby. W warunkach intensywnej technologii wymaga skracania źdźbła.

Hondia (KR 2014) - grupa A. Ziarno grube o bardzo dobrym wyrównaniu i obniżonej zawartości pośladu. Bardzo dobra zdrowotność, szczególnie odporna na mączniaka prawdziwego, rdzę żółtą, choroby podstawy źdźbła i fuzariozę kłosa. Wysoka zimotrwałość 5,5. Toleruje nieuregulowane pH, co daje możliwość uprawy na słabszych stanowiskach.

HODOWLA ROŚLIN SMOLICE - GRUPA IHAR

Belissa (KR 2014) - ( grupa A /B). O dznacza się wysokim i wiernym plonowaniem (dośw. rejestr.: 109 proc. wzorca w a1 i 104 proc. wzorca w a2; PDO 2015: 93,70 dt/ha w a1 i 108,2 dt/ha w a2; PDO 2016: 2. wynik (103 proc. wzorca) w plonie ziarna w a2 pośród wszystkich 100 odmian badanych w dośw. PDO 2017: 100 proc. wzorca w a2). Ważna jest też zimotrwałość, której COBORU po zimie 2016 podniósł parametr z 4,5 na 5. W tym samym roku COBORU opublikował także wyniki przezimowania odmian, w których uplasowała się na 3. miejscu pośród wszystkich badanych odmian. Belissa cechuje się też odpornością na większość chorób grzybowych. Od sezonu 2018 jest już rekomendowana do uprawy w 9 województwach. Odmiana została nagrodzona "Złotym Medalem" przez ekspertów z komisji konkursowej podczas ostatnich targów Polagra oraz "Złotym Medalem - Wybór Konsumentów", gdzie w głosowaniu wśród różnych odmian w yboru dokonują rolnicy.

HODOWLA ROŚLIN STRZELCE - GRUPA IHAR

Euforia (KR 2018) - grupa A. Wysoko plonuje, co znalazło swoje odzwierciedlenie w wynikach doświadczeń rejestrowych ostatnich lat, gdzie plasowała się w czołówce najlepszych odmian. Ma bardzo wysoką zimotrwałość (5,5). Pod względem parametrów jakościowych jej charakterystyka jest bardzo zbliżona do odmian z klasy E. Dzięki bardzo dobrej odporności na porastanie ziarna w kłosie utrzymuje wysokie parametry nawet podczas żniw charakteryzujących się niekorzystnym przebiegiem pogody. Wysoka odporność na wyleganie wpływa na przeprowadzenie sprawnie żniw. Nie ma dużych wymagań glebowych.

Wilejka (CCA) - grupa A. Odmiana oścista o bardzo wysokiej mrozoodporności. W litewskich doświadczeniach rejestrowych w roku o bardzo silnej presji niskich temperatur została oceniona na 7,5 w skali 9. Dobrze toleruje uprawę na słabszych stanowiskach.

Ma ziarno duże, dobrze wyrównane o wysokiej masie hektolitra. Bardzo dobrze plonowała zarówno podczas optymalnego roku 2017, jak i ekstremalnie suchego roku 2018.

• Plejada (KR 2018) - grupa B. Najwyżej plonująca odmiana pszenicy ozimej w ubiegłorocznych doświadczeniach PDO. Zimotrwałość 5. Wysoka odporność na choroby podstawy źdźbła. Dobrze toleruje uprawę w płodozmianie zbożowym. Dzięki bardzo dobrej odporności na wyleganie nie ma problemów ze zbiorem plantacji. Nasiona Plejady dostępne są wyłącznie w fi rmie Chemirol.

IGP POLSKA

Ribbeck PZO (CCA) - g rupa B. Odmiana oścista, z tolerancją na wirusy odglebowe mozaiki zbóż limitujące plony zwłaszcza na glebach słabszych. Toleruje suszę. Średnia wysokość roślin i bardzo dobra odporność na wyleganie. Dobra odporność na mączniaka i fuzariozę kłosów - rzadkość wśród ostek. Wczesne dojrzewanie. Silne krzewienie. Dobra mrozoodporność. Oferuje grube ziarno również na słabszej glebie.

Moschus (KR 2019) - grupa E. Pierwsza zachodnia pszenica ozima elitarna zarejestrowana w COBORU w Polsce. W momencie rejestracji nr 1 w zawartości białka, glutenu, gęstości ziarna, wyrównaniu ziarna oraz jego szklistości. W urzędowych badaniach niemieckich osiągnęła najwyższe noty jednocześnie za parametry jakościowe ziarna takie, jak: zawartość białka, liczba opadania, wskaźnik sedymentacji. Wysoka zdrowotność, zwłaszcza na mączniaka, rdzę żółtą, septoriozę liści, fuzariozę kłosów, rekomendowana również do upraw ekologicznych. Dobra zimotrwałość umożliwia jej przydatność do uprawy w całym kraju.

Apostel (KR 2018) - grupa A. Najwyżej plonująca pszenica jakościowa w Polsce na obu poziomach agrotechniki wg badań rejestrowych COBORU 2017. Wysoka tolerancja na wczesnowiosenną suszę. Bardzo wysoka odporność na fuzariozę kłosów i grube ziarno. Idealny wybór do wysokowydajnej uprawy pszenicy jakościowej.

KWS LOCHOW POLSKA

Julius (CCA) - grupa E. Bardzo dobra zimotrwałość - zweryfikowana w trakcie ekstremalnej zimy 2012, jak i w oficjalnych doświadczeniach PDOiR, możliwość uprawy we wszystkich rejonach kraju. Możliwość uprawy w słabszych warunkach glebowych. Wysokie i wierne plonowanie. Bardzo wysokie parametry jakościowe ziarna. Elastyczny w terminie siewu. Zimotrwałość 5 w skali COBORU.

KWS Spencer (KR 2017) - grupa A. Bardzo dobra wydajność z hektara - średni plon z 2 lat badań na intensywnym poziomie agrotechnicznym przekracza 10 ton z hektara. Zimotrwałość 4,5. Bardzo wysoka liczba opadania, dobre wyrównanie ziarna i zawartość białka. Dobrze adaptuje się do warunków glebowych - toleruje stanowiska graniczne dla pszenicy. Bardzo wysoka odporność na rdzę żółtą.

KWS Emil (CCA) - grupa B. Bardzo duża odporność na wymarzanie potwierdzona doświadczeniami polowymi. Wysoka produktywność i opłacalność uprawy. Wysoka adaptacja do stanowiska glebowego. Niskie rośliny o odporności na wyleganie przed zbiorem. Duża odporność na rdze żółtą i brunatną, septoriozę plew, brunatną plamistość liści. Zimotrwałość 5,5.

LIMAGRAIN CENTRAL EUROPE ODDZIAŁ W POLSCE

LG Jutta (KR 2016) - grupa B. Wysoka plenność i zimotrwałość na poziomie 5,5 w skali COBORU. Wysoka jakość jednocześnie przy wysokiej zdrowotności. Przydatna do uprawy na terenie całego kraju.

LG Mocca (CCA) - grupa C. Ważniejsze cechy użytkowo-rolnicze tej odmiany to termin kłoszenia i dojrzewania średnio późny.

Wymagania glebowe średnie i wyższe. Nadaje się do siewu opóźnionego, a także na suchsze stanowiska. Zimotrwałość - średnia. Wysoka plenność.

• Avenue (CCA) - grupa B. Odmiana wczesna, wysoko plonująca. Dojrzewa równocześnie z jęczmieniem ozimym. Stanowi dobry przedplon dla rzepaku ozimego. Ważniejsze cechy użytkowo-rolnicze tej odmiany to bardzo wczesny termin kłoszenia i dojrzewania, zimotrwałość średnia, dobry profil zdrowotnościowy. W wielu przypadkach przewyższa plonowaniem odmiany późne.

MAŁOPOLSKA HODOWLA ROŚLIN

Lokata (KR 2019) - g rupa A . O dmiana o wysokich parametrach jakościowych ziarna. Bezpieczeństwo uprawy we wszystkich regionach kraju, wysokie i wierne plonowanie również podczas ciężkich zim (zimotrwałość 5,5). Niska, o dobrej odporności na wyleganie, polecana do uprawy przy intensywnej technologii. Charakteryzuje się wysoką odpornością na septoriozę liści i plew, fuzariozę kłosów, choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną i żółtą, mączniaka. Cechująca się dużą tolerancją na zakwaszenie gleby.

Błyskawica (KR 2018) - grupa B. Odmiana o wczesnym terminie kłoszenia i dojrzewania, średniej wysokości, o bardzo dobrej odporności na wyleganie i wysokiej na choroby grzybowe. Cechuje się wczesnym dojrzewaniem, jest odpowiednią odmianą na tereny z krótkim okresem wegetacji lub na stanowiska z deficytami wody. Odporna na wczesnoletnią suszę. Charakteryzuje się bardzo wysokim potencjałem plonowania. Zimotrwałość 4.

Kometa (KR 2016) - g rupa B. Tolerancyjna na choroby łamliwości źdźbła, o wysokiej odporności na choroby liści i kłosa. Stosunkowo niewrażliwa na przedplony zbożowe i kukurydzę z możliwością ograniczenia środków ochrony roślin. Wysoki plon i jakość, dzięki wysokiej zawartości białka i glutenu, bardzo wysokiej liczbie opadania. Należy do odmian o nieco niższej zimotrwałości, ale o bardzo dobrej zdolności do regeneracji po zimie.

RAGT SEMENCES POLSKA

RGT Kilimanjaro (KR 2014) - grupa A. Wzorzec COBORU. Potwierdza swoją jakość w różnorodnych warunkach na przestrzeni lat. Łączy potencjał plonu z jakością. Odmiana, która zwykle plonuje wyżej, niż na to wygląda na polu.

RGT Bilanz (KR 2017) - grupa B. Wysoki potencjał plonu. Swój potencjał potwierdza zarówna w plennych, jak i trudniejszych uprawowo latach. Zimotrwałość 4,5. Radzi sobie zarówno na dobrych, jak i słabych stanowiskach, w tym w monokulturze. Również bardzo elastyczna, jeśli chodzi o terminy siewów.

RGT Metronom (KR 2017) - grupa A. Odmiana łatwa w uprawie. Bardzo elastyczna, radzi sobie zarówno na dobrych, jak i słabszych stanowiskach. Dobra tolerancja na nieco niższe pH. Odmiana plenna, o bardzo dobrej jakości, dobrym wyrównaniu oraz dobrej gęstości ziarna. Wysoki MTZ. Bardzo elastyczna, jeśli chodzi o stanowiska, terminy siewów oraz przedplony. Dobrze radzi sobie w warunkach suszy.

SAATBAU POLSKA

Tonnage (KR 2019) - grupa C. Cechuje się bardzo wysokim plonem, przy jednoczesnej bardzo wysokiej masie tysiąca ziaren. Silnie się krzewi, przez co uzyskuje wysoką liczbę kłosów. Nadaje się do uprawy na wszystkich typach gleb.

Tacitus (CCA) - grupa A. Plenna odmiana, która spełnia wymogi grupy jakościowej, a przy tym wykazuje się wysoką zimotrwałością (5,5) oraz bardzo dobrą tolerancją na wyleganie. Charakteryzuje się niższym współczynnikiem krzewienia, należąc do tzw. odmian jednokłosowych. Gęstość łanu, a tym samym produkcyjność buduje się ilością wysianych ziarniaków, stąd konieczność stosowania wyższej normy wysiewu.

Pannonikus (CCA) - g rupa E . Odmiana oścista. Wysoka masa tysiąca ziaren oraz wysoka odporność na mączniaka i rdze. Ma dość długie, ale sztywne źdźbło, co daje gwarancję utrzymania ciężkiego kłosa do zbiorów i braku problemów z wyleganiem. Uzyskuje bardzo wysokie, a przede wszystkim stabilne w latach parametry jakościowe. Wysoka liczba opadania zabezpieczona wysoką odpornością na porastanie ziarna w kłosie. Cechuje się wysoką tolerancją na okresowe niedobory wody.

SAATEN UNION POLSKA

Expo (CCA) - grupa E. To kombinacja wysokiego, elitarnego pod względem jakości plonu, bardzo wysokiej zimotrwałości oraz odporności na Fusarium. Powtarzalność plonowania oraz wysoka zimotrwałość sprawiają, że jest ona szczególnie polecana w warunkach naszego kraju. Dobra stabilność liczby opadania, wysoka wydajność mąki i bardzo duża objętość wypiekowa chleba, a także wysoka zawartość białka.

Rotax (KR 2014) - g rupa B. Zimotrwałość 5. Odmiana sprawdza się na mocnych stanowiskach, jak i na tych słabszych. W serii doświadczeń badających plonowanie w warunkach suszy w roku 2018 uzyskała średni plon 66,1 dt/ha. Wykazuje się też bardzo wysokim plonowaniem po przedplonie zbożowym. Cechuje się odpornością na choroby liści, zwłaszcza na rdzę żółtą (wg wyników COBORU 8,4).

Hymalaya (CCA) - grupa A, odmiana mieszańcowa. Dzięki wysokiemu poziomowi plonowania została zarejestrowana w 2018 roku jako najplenniejsza odmiana pszenicy jakościowej (wg BSA 9/9) w Niemczech. Cechuje się wysoką krzewistością oraz dobrą zimotrwałością. To elastyczna i mało wymagająca w uprawie pszenica na słabsze s tanowiska pszenne.

SYNGENTA POLSKA

Delawar (KR 2015) - g rupa A. Odmiana o bardzo dobrym potencjale plonowania - urzędowe wyniki plonowania odmiany Delawar w różnych rejonach Polski znacznie przewyższały poziom plonowania wzorca. W doświadczeniach COBORU odmiana wyróżniła się odpornością na choroby, włączając Fusarium. Charakteryzuje się dość niskimi roślinami, o dużej odporności na wyleganie. Ponadto jest odmianą o bardzo dobrych walorach technologicznych ziarna, takich jak liczba opadania czy sedymentacja. Rekomendowana do uprawy w całym kraju na różnych stanowiskach, dobrze toleruje opóźnione terminy siewu.

Galerist (CCA) - grupa E. Wysoki plon z dobrą zimotrwałością (4,5 potwierdzone w warunkach krajowych) oraz poszukiwaną przez przemysł przetwórczy wysoką jakością wypiekową połączoną z wysoką wydajnością mąki. Jest odmianą niską, o dobrej odporności na wyleganie i zimotrwałości przy zrównoważonej odporności na choroby. Nadaje się na wszystkie typy stanowisk.