Jedną z proponowanych nowych interwencji w ramach II filaru WPR będzie zakładanie wieloletnich pasów kwietnych na gruntach ornych. Pytanie brzmi jednak: jak w praktyce stworzyć pas kwietny? W swojej prezentacji "Pasy kwietne - teoria i praktyka" dr inż. Marcin Grabowski starał się na owo pytanie udzielić wyczerpującej odpowiedzi.

Jak skomponować mieszankę?

Wybierając gatunki roślin, które zostaną wysiane w ramach pasa kwietnego, należy kierować się kilkoma kryteriami. W mieszance powinno uwzględnić się rośliny, które są atrakcyjne dla owadów będących naturalnymi wrogami dla szkodników roślin uprawnych (np. selerowate - marchew zwyczajna, kminek zwyczajny). Jednocześnie w mieszance muszą znaleźć się rośliny pożyteczne dla owadów zapylających, np. bobowate (komonica zwyczajna, koniczyna łąkowa) lub astrowate (cykoria, chabry, krwawnik). Gatunki te powinny być przystosowane do lokalnych warunków glebowych i klimatycznych, rodzime, nieinwazyjne. Pas kwietny musi znosić wielokrotne koszenie, dlatego warto zwrócić uwagę, by uwzględnić mieszance rośliny niskie.

Według szacunków prelegenta koszt mieszanki nasion roślin przeznaczonych do założenia pasa kwietnego wynosi w granicach 150-200 zł/kg.

Przykładowa mieszanka roślin przeznaczonych na pas kwietny.
Przykładowa mieszanka roślin przeznaczonych na pas kwietny.
Przykładowa mieszanka roślin przeznaczonych na pas kwietny.
Przykładowa mieszanka roślin przeznaczonych na pas kwietny.

Jak założyć pas kwietny?

Termin siewu zależny jest od skomponowanej mieszanki. Jeżeli w jej skład wchodzą wyłącznie rośliny jednoroczne, wówczas do siewu należy przystąpić wiosną - od końca kwietnia do początku maja. Mieszankę wieloletnią wysiać można wczesną wiosną lub jesienią (wrzesień/październik) pod warunkiem odpowiedniego uwilgotnienia gleby. W zależności od doboru gatunków norma wysiewu wynosi 20-60 kg/ha; jeżeli stosujemy bardzo drobne nasiona należałoby dodać do nich także wermikulit.

Przygotowanie gleby pod wysiew pasów kwietnych powinno być staranne i wymaga stosunkowo dużej liczby zabiegów uprawowych. Wszystko po to, by na etapie uprawy roli przed wysiewem mieszanki pozbyć się jak największej ilości chwastów z danego stanowiska bez użycia herbicydów, bowiem już po założeniu pasa kwietnego jedynym zabiegiem ograniczającym zachwaszczenie jest koszenie. W przypadku wiosennego siewu uprawa roli powinna rozpocząć się jesienią, w listopadzie. Według dr. inż. Marcina Grabowskiego jest to dobry czas na orkę lub uprawę glebogryzarką. W kolejnym roku, w marcu, należy przystąpić do kolejnego zabiegu - glebogryzarką lub kultywatorem. Następnie powinno się jedno- lub dwukrotnie wykonać płytką uprawę na kilka tygodni przed siewem.

Pielęgnacja pasów kwietnych

W pierwszym roku wegetacji roślin wysianych w pasie kwietnym koszenie można wykonać dwukrotnie. Do zabiegu powinno przystąpić się w momencie, gdy rośliny osiągną 30-40 cm wysokości, a wysokość cięcia wynosi minimum 8 cm. Drugie koszenie przypada na okres jesienny lub na 6-8 tygodni po pierwszym koszeniu. Aby biomasa ściętych roślin nie utrudniała wzrostu pasa kwietnego i nie stanowiła miejsca rozwoju grzybów patogenicznych, należy niezwłocznie ją uprzątnąć. Regularne koszenie pasów kwietnych jest niezbędne do zahamowania rozwoju niepożądanych gatunków bez stosowania środków ochrony roślin.