Rolnicy niekiedy nie zdają sobie sprawy z tego, że zabieg T-1, który wykonuje się w fazie od końca krzewienia, początku strzelania w źdźbło (BBCH 29-31) do fazy pierwszego kolanka, najpóźniej drugiego kolanka (BBCH 31-32) to zabieg w obecnych zmianach klimatu o znaczeniu strategicznym. Realizując integrowaną ochronę, trzeba do zwalczania agrofagów podchodzić, wykorzystując wszechstronną wiedzę o różnych możliwościach zwalczania np. grzybów czy szkodników. Gdy nie można ich zwalczyć lub ograniczyć przy zastosowaniu metod niechemicznych, aby uzyskać plon na opłacalnym poziomie, trzeba wykonać zabieg ochrony przy zastosowaniu fungicydu do opryskiwania zbóż w czasie wegetacji. Znaczenie przy stosowaniu fungicydu ma wiele czynników, które decydują o skuteczności wykonanego w T-1 zabiegu.

Zabieg musi być skuteczny

Przed planowanym zabiegiem trzeba wykonać monitoring, aby stwierdzić, jakie choroby występują na plantacji i określić liczbę roślin z objawami porażenia przez grzyby. Działania te są niezbędne, by wyznaczyć progi szkodliwości. Następnie sporządza się ciecz roboczą, która nie powinna mieć temperatury niższej niż 12°C, a jej odczyn (pH) najlepiej, aby był wyższy niż pH 7. Gdy tak nie jest, można sięgnąć po kondycjoner wody lub odpowiedni adiuwant przeznaczony do fungicydów. Czytając etykietę środka, który ma być zastosowany, sprawdzamy, jaki ma zakres zwalczanych grzybów powodujących choroby i czy zaleca się użycie adiuwantu. Jeżeli takiego zalecenia nie ma, to może znaczyć, że w swym składzie fungicyd już zawiera substancje, które tę rolę spełniają.

Do zabiegu T-1 przeznaczonych jest wiele substancji czynnych z różnych grup chemicznych o różnym sposobie działania. Są to przykładowe substancje działające układowo, wgłębnie, powierzchniowo. Należą do różnych grup chemicznych, takich jak: triazole, benzimidazole, imidazole, karboksyamidy, ketoaminy, anilinopirimidyny, strobiluryny, morfolin, fenyloacetamidów, pochodnych ketonu difenylowego. Znajomość substancji czynnych i grup chemicznych w zabiegu T-1 i innych zabiegach jest ważna, ponieważ dzięki temu, że wiemy, jakie s.cz. są najbardziej skuteczne w zwalczaniu określonych grzybów powodujących choroby, można skutecznie przeprowadzić zabieg zwalczania patogenów.

Ochronić podstawę źdźbła oraz liście

Z powodu jednoczesnego występowania wielu grzybów chorobotwórczych na plantacjach zbóż do zwalczania zaleca się, aby wykorzystywać fungicydy wieloskładnikowe proponowane do zastosowania w T-1 przez producentów lub firmy posiadające takie środki. Na własną odpowiedzialność producenci zbóż mogą stosować mieszaniny środków, bo w ten sposób jednocześnie mogą użyć kilka s.cz., skutecznie zwalczając obecne w T-1 grzyby chorobotwórcze. Obok wymienionych już chorób w T-1 zwalcza się też sprawców takich chorób, jak: septorioza paskowana liści pszenicy, brunatna plamistość liści, rdza żółta, rdza jęczmienia, rynchosporioza zbóż na liściach jęczmienia i żyta, plamistość siatkowa jęczmienia i na wszystkich zbożach na liściach fuzarioza liści.

Przy dobrej znajomości objawów powodowanych przez grzyby precyzyjnie można określić zagrożenie przez chorobę na ocenianej plantacji zbóż. Jeśli rolnik stwierdzi, że plantacja zagrożona jest przez jeden czy dwa grzyby chorobotwórcze, to z powodzeniem może zastosować fungicyd jednoskładnikowy, np. z s.cz. z grupy chemicznej triazole lub z innej grupy skutecznie zwalczającej istniejące zagrożenie. Zastosowanie środka zawierającego jedną s.cz. jest też możliwe, gdy plantacja została obsiana ziarnem kwalifikowanym, zaprawionym zaprawą, której substancja czynna lub substancje czynne działają tak długo, że mogą opóźnić możliwość porażenia liści przez grzyby, które zwalcza się w T-1. Użycie do ochrony w formie oprysku fungicydu jednoskładnikowego zawierającego np. s.cz. z grupy chemicznej triazoli pozwala na obniżenie kosztów ochrony, co szczególnie w przypadku plantacji o dużych powierzchniach ma wyraźne znaczenie ekonomiczne.

Solidna lustracja pola

Przystępując do zabiegu zwalczania grzybów w T-1, należy wykonać solidny monitoring i przyjąć odpowiednią strategię, jakie s.cz. użyte będą do walki z występującym zagrożeniem. Gdy na plantacji głównym zagrożeniem są grzyby powodujące łamliwość źdźbła zbóż i traw, najlepiej zastosować fungicydy zawierające takie s.cz., jak np.: cyprodinil, boskalid, prochloraz, protikonazol, tebukonazol. Zwalczając sprawców fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła oprócz już wymienionych przykładów s.cz. z grupy chemicznej triazoli, dodać można tiofanat metylowy z grupy chemicznej benzimidazoli. W sytuacji, gdy na plantacji obserwuje się duże nasilenie furazyjnej zgorzeli podstawy źdźbła i korzeni i innych chorób, środek należy zastosować w górnej zarejestrowanej dawce.

Ze względu na występowanie dużej ilości grzyba powodującego mączniaka prawdziwego zbóż i traw wskazujemy czytelnikom, jakie s.cz., powinny znaleźć się w użytym fungicydzie, aby zwalczanie grzybu Blumeria graminis było wysoce skuteczne. Aby zwalczanie wymienionego grzyba było skuteczne warto, by w fungicydzie znalazły się np. takie s.cz., jak: proquinazid, fenpropidyna, fenpropimorf, spiroksamina, metrafenon. Myślimy, że podane s.cz. do zwalczania sprawcy mączniaka prawdziwego zbóż i traw nie są powszechnie stosowane, dlatego ta choroba często nie jest likwidowana w skuteczny sposób. Pozostała niezwalczona grzybnia przez cały sezon wegetacyjny wywołuje chorobę i zagraża plonowaniu zbóż. Do walki z grzybami w terminie T-1 można stosować wiele środków z różnymi s.cz. i należy z tego korzystać, ale o tym, jakie s.cz. potrzebne są do racjonalnego zastosowania, decyduje to, jakie gatunki grzyba występują na plantacji i w jakim nasileniu. Warto też wiedzieć, które substancje jakie grzyby patogeniczne zwalczają wysoce skutecznie. Taka znajomość połączona z wiedzą o grzybach chorobotwórczych daje gwarancję skutecznego zlikwidowania zagrożenia w terminie T-1.