Ultrapłytka uprawa sposobem na ograniczenie zachwaszczenia samosiewami rzepaku

Obserwowane zmiany klimatu w Polsce, w tym narastanie problemów dotyczących niedoborów wilgoci glebowej (np. sezon wegetacyjny 2018 roku) oraz lokalnych ekstremalnych zjawisk pogodowych (deszcze nawalne, gradobicia) powodują poszukiwanie przez rolników nowych rozwiązań technologicznych w zakresie uprawy roli - sprzyjających ograniczeniu ubytku wody z profilu glebowego (np. problem przesuszania gleby w systemie uprawy orkowej). Dodatkowo narastająca wśród rolników obawa dotycząca wprowadzenia ograniczeń (jak np. w Republice Czeskiej) lub być może w niedalekiej przyszłości całkowitego zakazu stosowania glifosatu na terenie Unii Europejskiej rodzi pytania dotyczące np. eliminacji samosiewów osypanego rzepaku, pojawiających się na polach w kolejnych sezonach wegetacyjnych. Warto pamiętać, że samosiewy rzepaku nie tylko wyczerpują z gleby składniki pokarmowe oraz konkurują w łanie uprawianej odmiany z roślinami o wodę i światło, ale rozwijając się i dojrzewając łącznie z rzepakiem prawidłowo wysianym w danym roku na polu, znacząco pogarszają jakość zbieranego surowca olejarskiego (zwiększenie zawartości kwasu erukowego w nasionach i glukozynolanów w śrucie rzepakowej). Stąd nadmierny udział samosiewów rzepaku na plantacji towarowej rzepaku może być przyczyną odmowy przyjęcia zebranych nasion przez zakład tłuszczowy z powodu przekroczenia dopuszczalnych norm zawartości szkodliwych związków, jak to miało już miejsce w co najmniej kilku przypadkach w 2018 roku w Polsce.

Ultrapłytka uprawa
Jedną z nowo stosowanych metod zwalczania samosiewów jest zastosowanie ultrapłytkiej technologii uprawy roli, której specyfika polega przede wszystkim, na pracy agregatu uprawowego w profilu glebowym na głębokości 2–3 cm, z dużą prędkością roboczą sięgającą 20–25 km/h. Jednocześnie w ultra-płytkiej technologii uprawy roli bardzo istotnym elementem jest "przepustowość" agregatu uprawowego, polegająca na możliwości rozdrobnienia i wymieszania z wierzchnią warstwą gleby bardzo dużej ilości biomasy roślinnej, co wiąże się z wysoką wydajnością pracy ciągnika i agregatu uprawowego.

Wielofunkcyjny talerz
Interesującym rozwiązaniem technicznym z zakresu ultra-płytkiej uprawy roli jest wprowadzenie dla praktyki rolniczej w 2017 roku przez firmę Väderstad talerzy CrossCutter Disc, stanowiących elementy robocze agregatu uprawowego Carrier. Specyficzny i unikatowy kształt talerzy pozwala na rozdrabnianie dużej ilości biomasy roślinnej powstałej np. w wyniku uprawy międzyplonów, czy też umożliwia szybką uprawę ścierniska zbożowego i/lub rzepaczanego, a ponadto daje możliwość doprawiania gleby po orce w tradycyjnych systemach uprawy roli. Dużym atutem tego rozwiązania jest oszczędność czasu pracy oraz kosztów poniesionych na uprawę roli.

Dotychczasowe wyniki uzyskane na podstawie przeprowadzonych doświadczeń polowych w Dobieszowie (woj. opolskie) w 2018 roku wskazują, że zastosowanie talerzy CrossCutter Disc pracujących na różnych głębokościach (2, 4, 6 cm) na ściernisku rzepaczanym przyczynia się istotnie do zwiększenia kiełkowania nasion osypanego podczas zbioru rzepaku, w porównaniu do uprawy gleby z wykorzystaniem typowej talerzówki czy pozostawienia ścierniska bez żadnych zabiegów uprawowych (rys. 1). Uprawka na ściernisku wykonana agregatem zaopatrzonym w talerze CrossCutter Disc pracujące na głębokości 2 cm pozwoliła na szybkie i wyrównane wschody dużej liczby roślin osypanego rzepaku, a następnie jego likwidację. Zabieg ten przyczynił się do poprawy higieny pola i jednocześnie przerwania „ucieczki” wody z gleby. (...)

Więcej na ten temat przeczytacie w miesięczniku Farmer 4/2019.