Gleba to żywy organizm. Według European Soil Data Center łyżeczka gleby rolnej zawiera ponad miliard kilku tysięcy gatunków bakterii, milion innych organizmów jednokomórkowych oraz pojedynczych grzybów i setki większych zwierząt, takich jak dżdżownice i różne owady.

Naukowcy od dawna wiedzą, że ta różnorodność biologiczna gleby odgrywa kluczową rolę w jej zdolnościach do podtrzymywania życia roślin uprawnych. Jane Mills z Countryside and Community Research Institute na University of Gloucestershire podkreśla, jak wiele prowadzonych jest badań, w których analizowane są różne aspekty związane z glebą. „Do niedawna agronomowie koncentrowali się na chemii gleby, przyglądając się składnikom odżywczym i nawozom” – mówi Mills. Z kolei Rob Griffiths, mikrobiolog w brytyjskim Centre for Ecology & Hydrology, zauważa jak wiele właściwości gleby uzależnionych jest od zgromadzonej w niej materii organicznej. Jednocześnie podkreśla, że wciąż istnieje szereg czynników, których nie rozumiemy, które wciąż są badane, jak chociażby szczegółów, związanych z tym, w jaki sposób roślinność przyczynia się do tworzenia gleby.

Temat gleby i jej zdrowotności jest szczególnie aktualny w Wielkiej Brytanii, gdzie jest on kluczową częścią nowej ustawy rolnej rządu. Tamtejsze organizacje rolnicze, takie jak Brytyjska Rada Rozwoju Rolnictwa i Ogrodnictwa, zachęcają rolników do liczenia dżdżownic na swoich polach poprzez wykopanie próbki gleby o wymiarach 20 x 20 x 20 cm.

Dżdżownice są wskaźnikiem zdrowia gleby rolniczej, są głównymi inżynierami struktury gleby. Zjadają materiał roślinny, który następnie wydalają i który może ulec dalszemu rozkładowi przez inne mikroorganizmy. Są także niezbędnym pokarmem dla dzikiego ptactwa, ssaków, gadów i płazów.
Jednak liczenie i identyfikacja organizmów glebowych jest trudnym zadaniem, ponieważ mniej niż 5 proc. z nich można wyizolować i hodować w laboratorium za pomocą konwencjonalnej mikrobiologii.

Na ratunek przychodzi nowa technologia, znana jako „metagenomika”. Naukowcy mogą pobrać próbkę gleby i zsekwencjonować w niej całe DNA, które może pochodzić od setek lub tysięcy różnych drobnoustrojów. Wyniki wykorzystywane są do tworzenia baz danych mikrobów glebowych. Pierwsza próba opracowania atlasu drobnoustrojów glebowych, opublikowana przez międzynarodowy zespół w czasopiśmie Science, pozwoliła zmapować około 25 000 rodzajów bakterii - z czego 500 stanowiło około połowy bakterii glebowych w 237 lokalizacjach, z których pobrano próbki na całym świecie.

Na poziomie biologicznym poniżej bakterii znajdują się wirusy, które je infekują, znane jako fagi. Ich wpływ na aktywność drobnoustrojów w glebie jest prawie całkowicie nieznana, chociaż amerykański zespół z Pacific Northwest Regional Laboratory niedawno opublikował pierwszą próbę zmapowania globalnego wiromu glebowego.

„Zaczęliśmy używać technologii, aby dowiedzieć się, co znajduje się w glebie” - mówi dr Griffiths. „Chcemy dowiedzieć się, co robią. Jednak trudno będzie powiedzieć rolnikom, które aspekty różnorodności biologicznej gleby czynią glebę „lepszą” lub „gorszą” pod względem produkcji roślin. ”

Źródło: Financial Times