Mijający sezon wegetacyjny dla rzepaku był dość trudny. W 2019 r. Rolniczy Zakład Doświadczalny w Winnej Górze ze względu na panującą suszę i niskie nasycenie wilgocią, zdecydował się na ograniczenie areału uprawy rzepaku do 65 ha. Pola zostały podzielone na trzy zbliżone powierzchnią części. Uprawę i siew realizowano w trzech różnych technologiach:
- metoda A (orkowa): tradycyjna orka siewna bezpośrednio w ściernisko, uprawa po orce agregatem Kongskilde i siew w dniu 20.09.2019 siewnikiem na tradycyjnych redlicach z broną aktywną firmy Sulky;
- metoda B (strip-till): uprawa i siew w technologii strip-till, bezpośrednio w ściernisko, zestawem siewnym Köckerling w dniu 26.09.2019;
- metoda C (bezorkowa): pozioma uprawa bezorkowa agregatem ścierniskowym Lemken (x 2) i zestawem uprawowo-siewnym Sulky (jak w metodzie A), zrealizowane 23.09.2019.

Stan plantacji listopad 2019, fot. RZD IOR-PIB w Winnej Górze.
Stan plantacji listopad 2019, fot. RZD IOR-PIB w Winnej Górze.

Stan plantacji realizowanej w metodzie orkowej, marzec 2020, fot. RZD IOR-PIB w Winnej Górze.
Stan plantacji realizowanej w metodzie orkowej, marzec 2020, fot. RZD IOR-PIB w Winnej Górze.

Stan plantacji realizowanej w strip-tillu, marzec 2020, fot. RZD IOR-PIB w Winnej Górze.
Stan plantacji realizowanej w strip-tillu, marzec 2020, fot. RZD IOR-PIB w Winnej Górze.

Rzepak wysiano w tej samej dawce dla każdego pola, tzn. 500 tys. nasion na 1 ha. W przypadku strip-tillu, wystarczyłoby wysiać wg IOR-PIB 15-20% mniej nasion. W uprawie orkowej pojawił się problem z samosiewami, wyoranymi z wcześniejszych lat. Tam zagęszczenie roślin na wiosnę było na poziomie 65 szt./m2. Z kolei w strip-tillu na wiosnę obsada wynosiła 42 szt./m2, a w uprawie bezorkowej 35 szt./m2.

Nawożenie rzepaku 

Plantacje zostały nawożone jesienią i wiosną. Jesienią zasilono je potasem (102,40 kg K2O) i fosforem (59,30 kg P2O5) oraz odżywiono powschodowo (16,0 kg N). Wiosną rośliny nawożono azotem w trzech dawkach (łącznie 195 kg N). W metodzie B - strip-till -w pasach siewnych umieszczono nawóz wieloskładnikowy (PK), który lokowano na dwóch głębokościach - 12 i 20 cm - jednocześnie obniżając dawkę w stosunku do metody A i C o 30%. Odżywienie dolistne wykonywane było razem z zabiegami pestycydowymi i polegało na dokarmianiu mikroelementami, głównie borem.

Ochrona roślin

Do ochrony herbicydowej wykorzystano preparaty Butisan Avant 500 SE (1,7 l/ha) i Iguana (0,2 l/ha). Z uwagi na dużą presję ze strony samosiewów zbóż wykonano też dwa zabiegi preparatami: Targa Super 050 EC (1,2 l/ha), a następnie Fusilade Forte 150 EC (0,65 l/ha). W zabiegach fungicydowych przeprowadzono oprysk jesienny: Caryx 240 SL (0,7 l/ha) oraz Orius Extra 250 EW (0,6 l/ha), wiosenny: Caryx 240 SL (1,4 l/ha), oraz na opadanie płatków: Pictor 400 SC (0,5 l/ha). Z kolei ochrona insektycydowa polegała na zabiegach przeciwko chowaczom (brukwiaczkiem, podobnikiem i czterozębnym), słodyszkowi rzepakowcowi i pryszczarkowi kapustnikowi.

Zbiory rzepaku w 3 technologiach uprawy

Zbiór rzepaku z plantacji przeprowadzono w dniach 21-22.07.2020 r. Poniżej przedstawiamy uzyskane wyniki upraw rzepaku prowadzonych w trzech technologiach w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Ochrony Roślin – PIB w Winnej Górze:

Średni plon dla całego areału wyniósł 3,94 t/ha, przy wilgotności 7,91%, MTZ 5,27g i zaolejeniu 42,87%.

Porównanie dwóch plantacji (orka, strip-till) w okresie kwitnienia, fot. RZD IOR-PIB w Winnej Górze.
Porównanie dwóch plantacji (orka, strip-till) w okresie kwitnienia, fot. RZD IOR-PIB w Winnej Górze.

Porównanie korzeni roślin z 3 plantacji, fot. RZD IOR-PIB w Winnej Górze.
Porównanie korzeni roślin z 3 plantacji, fot. RZD IOR-PIB w Winnej Górze.

Wnioski RZD w Winnej Górze:

1. Metoda B okazała się najefektywniejsza zarówno pod względem kosztowym, jak i uzyskanego plonu.
2. Na metodzie orkowej (metoda A) zauważono lepsze i szybsze wschody, jednak po kilku tygodniach wystąpił efekt głodu. Rośliny zmieniły barwę na czerwoną i znacznie zwolniły wegetację.
3. Przy metodzie B zdrowotność roślin dała się zauważyć gołym okiem, zwłaszcza w dolnych częściach łanu tuż przed zbiorem.
4. Gleba i korzenie roślin przy poszczególnych metodach były mocno zróżnicowane. Ziemia przy metodach B i C łatwo poddawała się wbijaniu szpadla, a na przekroju widoczna już była materia organiczna oraz ingerencja dżdżownic. Stanowisko w metodzie A było wyraźnie zbite, gleba wydawała się wręcz zlewna i tłusta. Szpadel wchodził z oporem. W metodzie A korzenie rozwinęły wiele bocznych odnóg, mało wyraźny był korzeń główny. W metodach bezorkowych (metody B i C) korzenie były dłuższe, z małą ilością bocznych rozwidleń. Dodatkowo rośliny uprawiane w strip-tillu miały zdecydowanie grubsze łodygi i rozgałęzienia.
5. W metodzie orkowej (metoda A) zauważono ponadto dużą ilość samosiewów rzepaku z poprzednich lat, co zagęściło łan, obniżając jego jakość, a w konsekwencji plon.
6. Metoda uprawy poziomej (metoda B) jest metodą dość prymitywną, którą stosować można w sytuacjach krytycznych warunków pogodowych. Daje niższy plon, ale jest mniej kosztowna i pracochłonna, pozostawiając jednocześnie dobre stanowisko pod uprawy następcze.
7. Błędem zauważonym przy metodzie strip-till był zbyt duży wysiew. Rzędowy siew umożliwia obniżenie normy wysiewu nawet o 30%, co korzystnie wpływa na rozkrzewienie i zdrowotność roślin.

Opracowano na podstawie danych RZD IOR-PIB w Winnej Górze. 

Sprawdź ceny kontraktów terminowych